آشنايي با مسيريابهاي سيسكو قسمت اول

تاريخچه مسيرياب‌هاي سخت افزاري
همان‌طوركه قبلا گفته شد نام كلي كه براي مسيرياب‌ها در نظرگرفته شده  به خاطر اولين و اصلي‌ترين وظيفه هر روتر يعني عمل مسيريابي است و انتخاب اين نام هم به سال 1984 بر‌مي‌گردد. يعني زماني‌كه رفته رفته با ظهور كامپيوترهاي شخصي مشكل تعدد استانداردها تبديل به يك مشكل حاد براي شبكه هاي موجود  شد. گويا در اين هنگام دو دانشمند به نام‌هاي Leonard Bosack و Sandy Lerner از دانشگاه استنفورد براي اتصال شبكه ها و مسيريابي داده ها بين اين شبكه‌ها و حل مشكل عدم سازگاري پروتكل‌هاي مختلف در سطح مسيرياب‌ها،  ايده مسيريابي (Routing) را مطرح نمودند  و موفق شدند اولين مسيرياب را با هزينه شخصي توليد كرده و آن‌را در دانشگاه استنفورد نصب نمايند. با توجه به استقبالي كه از اين محصول جديد شد اين دو نفر تصميم گرفتند كه محصول خود را تجاري كنند.

در اين سال بود كه غول تجهيزات شبكه‌هاي كامپيوتري يعني شركت در‌زمينه طراحي و توليد مسيرياب‌هاي سخت‌افزاري حرف اول را مي زند و در اين زمينه به‌جز چند شركت ازجمله Foundry Networks   و Nortel Networks رقيب جدي ديگري ندارد و طي سال‌ها با ارائه راه‌حل‌هاي جديدي نظير ايجاد تنوع در كليه محصولات و ارائه گواهينامه‌هاي مهندسي تجهيزات سيسكو نظيرCCNA ،CCDA ، CCNP و CCIE  و … موقعيت خود را بيش از پيش تثبيت نموده است. به همين دليل از مجموعه شركت‌هاي توليدكننده روترهاي سخت‌افزاري تنها برروي مسيرياب‌هاي شركت سيسكو تمركز مي كنيم و به‌دليل تنوع زياد مسيرياب‌هاي اين شركت و همچنين تعدد ماجول‌هاي مورد استفاده كه به منظور افزايش انعطاف‌پذيري مسيرياب‌ها  استفاده مي‌شوند، تنها به تشريح مدل‌هاي معروف‌تر خواهيم پرداخت. البته در قسمت نخست مقاله به بيان ويژگي‌هاي كلي و در قسمت دوم كه در شماره آينده به چاپ مي‌رسد به بررسي سري‌هاي پركاربرد آن مي‌پردازيم.
يك مسيرياب صرف‌نظر از نوع، سري و قيمت آن، همانند يك كامپيوتر داراي اجزاي <سخت‌افزاري نظير جعبه
(Case)  برد اصلي (MotherBoard) ، پردازنده، حافظه موقت (RAM)، حافظه دائمي (Flash) و رابط‌ها و ماجول‌هاي مختلف است كه بسته به كاربرد هر مسيرياب توان و ظرفيت متفاوتي دارند و همچنين هر مسيرياب داراي يك سيستم عامل است كه IOS ناميده مي شود و سرنام كلمات Internetworking Operating System مي‌باشد. ولي از‌آنجائي‌كه مسيرياب‌ها فاقد صفحه كليد و مانيتور هستند، معمولا به سه طريق  مي‌توان فرامين سيستم عامل را براي پيكربندي مسيرياب وارد نمود، اين سه روش عبارتند از:

1)  كنسول
به همراه هر مسيرياب يك كابل 8 رشته مخصوص به نام كابل Rollover ارائه مي شود كه با استفاده از آن و يك كامپيوتر شخصي و از طريق برنامه هايي نظير Term90 يا HyperTerminal ويندوز كه قابليت تبادل داده با پورت‌هاي سريال كامپيوتر را دارند، مي‌توان پيكربندي روتر را در بالاترين سطح دسترسي  انجام داد.
نكته‌
– با امكان دسترسي فقط در اين سطح، مي توان تحت شرايطي حتي رمزهاي عبور دستگاه را نيز تعويض نمود. به همين دليل است كه حفاظت فيزيكي دستگاه روتر بسيار حائز اهميت است.
–  اولين باري كه بخواهيد پيكربندي يك روتر را انجام دهيد، حتما” مي‌بايست از اين طريق اقدام كنيد.

2) Telnet
از آنجايي‌كه اصولاً مسيرياب‌ها در لايه شبكه مدل TCP/IP كار مي‌كنند، مي‌توانيم به آنها آدرس IP اختصاص دهيم و طبعاً با استفاده از پروتكل Telnet و پورت اترنت روتر مي توانيم از راه دور به آن متصل شده و روتر را پيكربندي كنيم. البته بايد بدانيد كه اجازه اين نوع دسترسي قبلاً مي بايست از طريق كنسول صادر شده باشد و همچنين اين‌كه كاربري كه به اين صورت به مسيرياب متصل شده،  نسبت به روش اول از سطح دسترسي كمتري برخوردار است .

3) Aux
اين امكان براي مديراني است كه مي خواهند از طريق شماره گيري به مودم مسيرياب متصل شوند و آن‌را متناسب شرايط مدنظرشان پيكربندي كنند . براي اين‌كار نيز لازم است از طريق كنسول دستگاه امكان استفاده از Aux را فعال نمائيم.
در ادامه ابتدا درخصوص سري‌ها و مدل‌هاي مختلف مسيرياب‌هاي سيسكو و سپس درباره مشخصه هاي سخت‌افزاري مسيرياب‌ها و انواع آن‌ها نكاتي را عنوان مي نمائيم.

سري‌ها و مدل‌هاي مسيرياب‌هاي سيسكو
سيسكو سري‌هاي مختلف مسيرياب‌هاي خود را معمولاً توسط يك عدد چهار رقمي مشخص مي كند كه عبارتند از  سري‌هاي 1000، 1600، 1700، 2500، 2600، 3200، 3600، 3700، 6400 و 7200 تا 7600 (البته استثنائاتي مثل سري 70، 90،10000، 10700 و 12000  نيز وجود دارند ) و هر سري شامل مجموعه‌اي از مدل‌هاي مختلف است مثل 1601 و 1605 از سري 1600 يا 2620 و 2621 از سري 2600 وغيره، البته دليل اين نوع نامگذاري به خاطر وجود ويژگي‌هاي مشترك بين مدل‌هاي مختلف يك سري خاص مي باشد كه هر سري را از بقيه سري‌ها متمايز مي نمايد و به طراح شبكه كمك مي كند كه با توجه به نيازهاي كلي‌اش سري مورد نظر خود را انتخاب كرده و سپس با در نظرگرفتن جزئيات مورد نظرش، مدل مناسب محيط سازماني خود را خريداري نمايد.

مشخصه‌هاي سخت‌افزاري مسيرياب‌هاي سيسكو
• Case
روترهاي سيسكو با توجه به نوع و مدل داراي بدنه‌هاي متفاوتي هستند. مثلا‌ً بدنه‌هاي Desktop كه مربوط به سري‌هاي 70 يا 90 مي‌باشند. اين بدنه‌ها قابليت افزودن ماجول يا ساير ملحقات را ندارند. در مقابل بدنه‌هايrackmount هستند كه قابليت نصب در رك را دارند. از همين نوع بدنه، بعضي كه بزرگتر بوده و قابليت نصب ماجول‌ها و كارت‌هاي زيادي را دارند به نام شاسي (Chasis) شناخته مي‌شوند.

• CPU
اگر بخواهيد سرعت پردازنده هاي كامپيوترهاي شخصي را با مسيرياب‌ها مقايسه كنيد حتماً تعجب خواهيد كرد، چرا كه حتي سريع‌ترين روترها كه  مي‌توانند در ستون فقرات شبكه‌هاي اينترنتي استفاده شوند و طبعاً مي‌بايست حجم بسيار وسيعي از ترافيك اينترنت را در زمان بسيار كوتاهي پردازش نمايند، سرعتي در حدود 200 مگاهرتز دارند. وليكن از آنجايي‌كه مسيرياب‌ها واسط گرافيكي كاربر ندارند و در محيط متني كار مي كنند و همچنين به دليل تك‌منظوره بودن اين پردازنده ها اين سرعت براي اين منظور كفايت خواهد كرد. ضمناً جالب است كه بدانيد مسيرياب‌هاي سيسكو عمدتاً از پردازنده‌هاي سري 68000 شركت موتورلا  استفاده مي كنند.

• مادربورد
مادربوردهاي مورد استفاده شركت سيسكو عمدتا توسط شركت‌هاي Asus و Iwill و Supermicro ساخته
مي شوند و طبيعتا” براي سري‌هاي مختلف توان و مشخصه هاي متفاوتي ارائه مي‌شود.

• حافظه
در سخت افزار مسيرياب‌هاي سيسكو بسته به نوع و كاربرد، از انواع مختلفي از حافظه ها پشتيباني مي شود كه عبارتند از:
‌-‌ RAM كه گاهي DRAM  نيز ناميده مي‌شود و براي ذخيره اطلاعات حين كار به كار مي رود و يا به اصلاح سيسكو براي نگهداري Running Config مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
در بعضي مدل‌ها، اين حافظه قابل ارتقاء و در برخي ديگر ثابت مي باشد و عموماً در ظرفيت‌هاي 4 و 8 و 16 و 32 و 64 مگابايت موجود مي باشد.
– ‌‌ROM  كه در اين نوع حافظه يك تصوير قابل بوت از سيتم عامل روتر (IOS Image) قرار مي گيرد و در مراحل اوليه روند بوت مسيرياب مورد استفاده قرار مي گيرد .
– Flash Memory
همانند هاردديسك درPC ‌ها مي‌باشد و براي ذخيره كل IOS مورد‌استفاده قرار مي‌گيرد. ضمناً براي ذخيره فايل‌هاي پيكربندي نيز از اين حافظه استفاده مي‌شود كه  در ظرفيت‌هاي مختلفي عرضه مي‌شود. البته نسبت به مدل و سري مسيرياب معمولاً قابل ارتقا است.
– ‌‌NVRAM
روترها از فايلي به نام Startup Config براي نگهداري تنظيمات ابتدايي پيكربندي مسيرياب استفاده مي كنند و اين فايل در اين حافظه نگهداري مي شود و پس از اين‌كه  در روند بوت به داخل RAM دستگاه روتر بارگذاري شد، Running Config ناميده مي‌شود.
– ‌‌Interfaces
لينك‌هاي هر مسيرياب براي ارتباط با دنياي خارج در قالب پورت‌ها و ماجول‌ها كه براي انعطاف‌پذيري روترها درجهت انجام وظايف گوناگون قابل استفاده و تغيير است و داخل اسلات‌هاي توسعه قرار مي گيرند. به عنوان مثال مي‌توان يك ISP را درنظرگرفت كه پس افزايش خطوط تلفن خود قادرخواهد بود ماجولي به نام AM (كه شامل تعدادي مودم است) را به اسلات روتر خود (روتري كه در نقش يك Access Server عمل مي‌كند) متصل كند و كارآيي روتر را افزايش دهد. البته به شرط اين‌كه آن روتر خاص امكان اين گسترش را داشته باشد. براي آگاهي از امكانات هر مسيرياب و بررسي قابل گسترش بودن آن و نوع ماجول‌هايي كه مي‌توانيد به آن متصل كنيد، مي‌بايست به راهنماي فني هر مسيرياب يا سايت وب شركت سيسكو (www.cisco.com) مراجعه كنيد، مطمئناً در اين سايت اطلاعات بسيار مفيدي خواهيد يافت. ادامه اين مقاله كه به معرفي سري‌هاي مختلف روترهاي سيسكو مي‌باشد را در شماره بعدي خواهيد خواند.